Als logistieke hotspot in de Gelderse Corridor levert Rivierenland met zijn rol in het internationale handelsverkeer een elementaire bijdrage aan de Nederlandse economie. De sector ontwikkelt zich sterk, mede dankzij geavanceerde processen. Tegelijkertijd liggen er interessante uitdagingen die ondernemers, onderwijs en overheden samen moeten aangaan. Logistics Valley Rivierenland faciliteert, inspireert, verbindt en zoekt daarbij partners.

Tekst: Aart van der Haagen
Fotografie: Raphaël Drent

Het continue proces van internationalisering, de voortdurende ontwikkeling van e-commerce en de van oudsher sterke handelspositie van Nederland leggen de logistiek geen windeieren. “De provincie Gelderland omarmt de sector, die een strategische ligging kent binnen de Rhine-Alpine Corridor en daarmee enorm veel economisch potentieel biedt,” zegt Frank Engelbart, directeur van Logistics Valley Rivierenland. “Samen met Nijmegen en Liemers-Achterhoek, de twee andere hotspots, trekken wij op om de Gelderse Corridor internationaal te promoten en daarbij mogen we op ruime provinciale ondersteuning rekenen. Een verbinding tussen het bedrijfsleven, onderwijs en overheden zorgt voor een sterke economische positie en dient tevens maatschappelijke belangen in brede zin. Daar ligt onze rol als stichting: contacten leggen, partijen informeren en inspireren, hen de weg wijzen bij investerings- en andere vraagstukken en het logistieke speelveld richting overheden - provinciaal, nationaal en Europees - transparant maken.”

Place to be
Logistics Valley Rivierenland vloeide in juni 2019 voort uit het Platform Transport & Logistiek Rivierenland (georiënteerd op de instroom van nieuw talent via onder andere open dagen voor scholieren) en de Logistieke Hotspot Rivierenland (actief vanuit een ondernemersinsteek om partijen van buiten de regio aan te trekken). “De bundeling van krachten vormt een belangrijke stap om effectief te kunnen werken aan een logistiek ecosysteem waarbinnen het goed toeven is voor werkgevers, werknemers, toeleveranciers en andere betrokken partijen,” geeft projectleider Elise Gerritsen aan. “Daaronder valt bijvoorbeeld het bieden van mooie kansen op de arbeidsmarkt.” Frans van Rijn, voorzitter van Logistics Valley Rivierenland, voegt toe: “De sector moet het imago van zich afschudden dat er vooral laaggeschoolde mensen werken. Een achterhaald beeld, want de huidige geavanceerde processen - met een verregaande automatisering - vragen om veel creativiteit en het vermogen om snel en adequaat naar oplossingen te zoeken. In de afgelopen jaren wilde ‘iedereen’ in de financiële dienstverlening en ict werken, nu zullen wij laten zien dat de logistieke sector the place to be is, met banen die veel inhoud bieden en interessante perspectieven om door te groeien.”

Snel omschakelen
“Het aantrekken van talent dat helpt om het kwaliteitsniveau te verhogen brengt veranderingen voor het onderwijs met zich mee,” vervolgt Van Rijn. “Wanneer je mensen opleidt, moet je kijken naar de toekomst in plaats van naar wat het bedrijfsleven nú nodig heeft.” Gerritsen: “De logistiek bevat een breed spectrum aan banen, waarbij je ziet dat digitalisering en robotisering een vlucht nemen. Geavanceerde planningssystemen, samenwerking met cobots; de interactie tussen mens en machine wordt steeds belangrijker. Procesoptimalisatie met complexe cases biedt veel uitdaging voor professionals die van puzzelen houden, van wiskunde, van het zoeken naar oplossingen. Dat geldt zeker in situaties die vragen om snel omschakelen, zoals nu tijdens de coronacrisis, die veel impact heeft op de toeleveringsketen. Dan moet je op alle niveaus in staat zijn om bestaande structuren los te laten en flexibel te reorganiseren. Goed opgeleide talenten met een creatieve geest zullen dat fantastisch vinden om mee aan de slag te gaan. Als zij de capaciteit hebben om te leren en te groeien, kunnen ze heel veel waarde aan de keten toevoegen.”

Nieuwe mentaliteit
Van Rijn geeft aan dat dat ook veel vergt van organisaties. “Rigide processtructuren maken het lastig om in te spelen op veranderende situaties. Mensen willen heel graag initiatieven nemen en verantwoordelijkheden krijgen, maar we hebben alles zo georganiseerd dat het vastligt in ISO-systemen, die in essentie neerkomen op: ‘Hoe goed volg je de processen?’ Te vaak raakt de oorspronkelijke basis ondergesneeuwd, namelijk het verbeteren van kwaliteit. Dan streef je het doel voorbij. We moeten toe naar een nieuwe mentaliteit van ‘zo gaat het’ en ‘zo kunnen we het beste eruithalen’, dus waarde toevoegen.” Gerritsen: “Mensen worden getraind op het volgen van regels. Als je daarvan afwijkt, levert het je misschien wel een negatieve beoordeling op. Het is tijd voor een verandering van mindset, om snel te kunnen schakelen wanneer veranderende omstandigheden daarom vragen. Durf regels ter discussie te stellen, verantwoordelijkheden te dragen en over de grenzen van je organisatie heen te kijken om een slag te maken, bijvoorbeeld door ‘de buren’ of een collega-bedrijf erbij te betrekken en samen te werken. Wees creatief en gezond eigenwijs.”

Opleiding logistiek middenkader
Goed personeel vinden en behouden behoort tot de hoofdthema’s voor Logistics Valley Rivierenland en daarbij gaat ook aandacht uit naar leiderschap, om het juiste klimaat te scheppen voor een flexibele organisatiestructuur die noodzakelijke veranderingen vlot weet te adopteren. “Binnen een samenwerking van ondernemers, het ROC Rivor en de HAN hebben we een opleiding logistiek middenkader ontwikkeld, waarmee managers - jong en oud - in een beperkt aantal maanden een deelcertificaat associate degree kunnen behalen,” vertelt Gerritsen. “Ze worden bijgespijkerd op het gebied van bedrijfsvoering, communicatie en leiderschap. Daarbij maken ze de vertaling naar praktijkcases, waarmee ze binnen hun eigen bedrijf aan de slag gaan én van elkaar leren.” Engelbart geeft aan dat deze opleiding veel kansen biedt voor het mkb. “Grote ondernemingen organiseren zoiets veelal zelf. Met managers van een aantal kleinere bedrijven bij elkaar kun je echter prima een klas vormen, met als bijvangst dat veel mensen binnen de regio elkaar kennen, wat de drempel verlaagt om onderling contact te zoeken bij vraagstukken of de behoefte om ervaringen te delen.”

Perspectief op werk
Om talent naar de sector te leiden heeft Logistics Valley Rivierenland als onderdeel van het project ‘perspectief op werk’ de website www.indelogistiekrivierenland.nl in het leven geroepen, een portaal voor (vakantie)werk en opleidingen. “Interessant is dat er een techniek achter zit die belangrijke data en inzichten oplevert,” vertelt Gerritsen. “Op basis daarvan herken je patronen, bijvoorbeeld welke vacatures mensen aanspreken en welke niet, waarbij misschien de opstelling van de tekst wel het belangrijkste verschil maakt.” Engelbart beschrijft wat Logistics Valley Rivierenland zoal nog meer doet voor de sector. “In het Huis van de Logistiek op bedrijvenpark Medel in Tiel houden we regelmatig een Logistiek Café, waar ondernemers, onderwijs en overheden elkaar beter leren kennen, waardevolle informatie en inspiratie krijgen en op een positieve manier de urgentie ervaren om samen tot actie te komen. Ook verzenden we nieuwsbrieven en vergaren we inzichten binnen het bedrijfsleven, die kunnen resulteren in ondernemersgedreven projecten, zoals kansen voor transport over water en toepassing van schone energie.”

Klein en groot verenigen
Als het gaat om de betrokkenheid van het bedrijfsleven wil Engelbart graag klein en groot verenigen. “Naast het mkb met de wortels in Rivierenland hebben zich omvangrijke ondernemingen van buitenaf gevestigd op de vier industrieterreinen of andere locaties in onze regio. Vaak heerst de gedachte dat zij zich niet zo om de regio bekommeren, maar wij weten uit ervaring dat het tegendeel waar is: zij zien er voor zichzelf juist een zeer belangrijke rol weggelegd, zowel economisch als maatschappelijk. Op die vlakken willen zij graag hun steentje bijdragen.” Van Rijn: “Juist dat laatste aspect maakt tegenwoordig een essentieel deel uit van goed ondernemen. Vroeger werd succes gemeten in kilometerkostprijs, in je mensen nóg harder laten te werken om het maximale resultaat te behalen. Welnu, dat is allemaal uitgemolken. Wanneer de ene partij zijn diensten een dubbeltje goedkoper aanbiedt, ondervindt de andere partij daar nadeel van en linksom of rechtsom komt dat terug. Succes meten we vandaag de dag als een gebalanceerde maatschappij waar iedereen baat bij heeft, zowel economisch als qua welzijn.” Engelbart: “Bedrijven, vertegenwoordigers van onderwijs en overheden die daarover willen meedenken, met positieve energie en creativiteit, nodigen we graag uit om zich tegen een symbolisch bedrag van 99 euro per jaar als partner bij Logistics Valley Rivierenland aan te sluiten. We kunnen over en weer van elkaar leren en deze boeiende, dynamische, hoogwaardige sector samen versterken.”

www.logisticsvalley-rivierenland.nl