'Iedereen kan een project leiden'

‘Iedereen kan een project leiden’

Als we niet afrekenen met dit soort onbespreekbare aannames zullen projecten blijven falen. De mens is nu eenmaal de mother of all fuckups.

Door Bart Flos

Vorig jaar was het volop in het nieuws: het rapport ‘Grip op ICT’ van de tijdelijke Kamercommissie ICT-projecten. De bottom line: onze overheid spoelt jaarlijks 1 tot 5 miljard euro door het prutsputje! Omdat je een hoopvol mens bent denk je wellicht dat het dichter bij de 1 dan bij de 5 miljard ligt. Dat mag, maar het is helaas andersom. En als we infrastructuurprojecten zoals de hogesnelheidslijn mee gaan tellen, gaan we zó de dubbele cijfers in. De overheid prutst wat af, en het is waarlijk geen kleingeld.

Diepe zucht
Minister Stef Blok van Wonen en Rijksdienst heeft inmiddels bekendgemaakt dat er op zijn ministerie een Bureau ICT-toetsing (BIT) gaat komen om te voorkomen dat de overheid die miljarden blijft verspillen. Het bureau gaat ‘risico’s inschatten, investeren in kwaliteit, de pool met professionals verdubbelen, opleiden, trainen, professionaliseren, transparant informeren,’ las ik op rijksoverheid.nl. Klinkt dat bekend? Ik schreef er al eerder over op NUzakelijk (klik hier of hier) en we mogen best een diepe zucht slaken.

Taboes
Einstein zei dat het typisch menselijk is om steeds weer op dezelfde manier te handelen en elke keer een ander resultaat te verwachten. Projectfalen is hardnekkig en we zoeken de oorzaken steeds op de verkeerde plek. Overal waar professionals projectprutsen wordt steevast om de brei heen gedraaid. Deze brei bestaat uit drie taboes, vermomd als onbespreekbare aannames:  

-       iedereen kan een project leiden;

-       alles en iedereen is op elk moment geschikt om iedere mogelijke verandering te ondergaan;

-       commentaar op status, voortgang en resultaat helpt niet; niet ervoor, vooral niet tijdens en al helemaal niet erna.

Elk taboe komt met een onvermijdelijke misvatting:

-       leiderschap is aan te leren;

-       (on)volwassenheidsniveaus van mens en groep hoeven niet te worden onderkend;

-       kritiek kun je het beste negeren.

Oplossingen
Hoe ga je om met taboes? Breek ze open! Hoe adresseer je misvattingen? Draai ze om! Zonder dit besef heeft het BIT geen bite en is haar inspanning futiel. De oplossing ligt niet bij meer mensen, meer training of meer commissies. De oplossing is onthutsend eenvoudig:

-       Staat er een minkukel aan het roer? Weg ermee!

-       Zijn mens en groep niet volwassen genoeg voor de verandering? Wacht ermee!

-       Durft niemand zijn vinger op te steken? Stop ermee!

Tweederde van alle projecten faalt, groot en klein, altijd en overal. De primaire oorzaak is niet de methode (onze processen) of de machine (onze technologie) maar de mens. De mens is de mother of all fuckups. We draaien voortdurend aan de verkeerde knoppen en zijn daarin stoïcijns stupide. Ook de overheid negeert in haar falen drie wezenlijk menselijke eigenschappen: leiderschap, volwassenheid en weerbaarheid.

Einstein had gelijk: als we het bedroevende resultaat van onze verandertrajecten willen verbeteren is er maar één vraag te beantwoorden: wat gaan we deze keer anders doen?

Bart Flos is klaagcoach, inspirator, veranderadviseur en bestsellerauteur. Hij publiceerde bij Uitgeverij Haystack hét boek om prutsprojecten te ontmaskeren: Het Perfecte Project – De mens als sleutel tot succes (www.hetperfecteproject.nl). Volg Bart op twitter.com/bartflos.